แมงกะพรุน, การปฐมพยาบาลเบื้องต้น, เรียนหลักสูตรออนไลน์ฟรี

แมงกะพรุนเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่อาศัยอยู่ในทะเล พวกมันมีลักษณะเป็นทรงกลมหรือรูปทรงกรวย มีแขนหรือหนวดหลายเส้น แมงกะพรุนมีมากกว่า 30,000 สายพันธุ์ แบ่งออกเป็น 4 อันดับหลัก ๆ ได้แก่

  • อันดับไซโฟซัว (Scyphozoa) เป็นแมงกะพรุนที่พบได้มากที่สุด มีขนาดตั้งแต่ขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่ เช่น แมงกะพรุนหนัง แมงกะพรุนกล่อง
  • อันดับไฮโดรซัว (Hydrozoa) เป็นแมงกะพรุนขนาดเล็ก อาศัยอยู่เป็นกลุ่ม เช่น แมงกะพรุนไฟ แมงกะพรุนไฟหมวกโปรตุเกส
  • อันดับคูโบซัว (Cubozoa) เป็นแมงกะพรุนพิษร้ายแรงที่สุดในโลก เช่น แมงกะพรุนอิรุคันจิ แมงกะพรุนกล่อง
  • อันดับ Staurozoa) เป็นแมงกะพรุนขนาดเล็ก อาศัยอยู่เกาะกับสาหร่ายหรือฟองน้ำ เช่น แมงกะพรุนหิน

แมงกะพรุนมีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศทางทะเล พวกมันเป็นสัตว์นักล่าที่กินแพลงก์ตอนและสัตว์ขนาดเล็ก แมงกะพรุนยังเป็นอาหารของสัตว์ทะเลอื่น ๆ เช่น ปลา เต่า และวาฬ

แมงกะพรุนบางชนิดมีพิษร้ายแรงต่อมนุษย์ พิษของแมงกะพรุนสามารถทำให้เกิดอาการปวดแสบร้อน บวมแดง และอาจถึงแก่ชีวิตได้

การปฐมพยาบาลผู้ป่วยสัมผัสแมงกะพรุนทะเล มีขั้นตอนดังนี้

  1. ขึ้นจากน้ำทันที เพื่อลดการสัมผัสพิษแมงกะพรุนต่อร่างกาย
  2. ล้างบริเวณที่สัมผัสแมงกะพรุนด้วยน้ำทะเล เป็นเวลาอย่างน้อย 30 วินาที เพื่อล้างพิษแมงกะพรุนออก
  3. ห้ามใช้น้ำเปล่าหรือน้ำเกลือล้างแผล เพราะอาจกระตุ้นให้พิษแมงกะพรุนแตกตัวมากขึ้น
  4. ใช้อุปกรณ์คีบเอาหนวดแมงกะพรุนและเยื่อเมือกที่ติดตามตัวผู้บาดเจ็บออก โดยไม่ใช้มือสัมผัสโดยตรง
  5. ประคบเย็นบริเวณที่สัมผัสแมงกะพรุน เป็นเวลาอย่างน้อย 30 นาที เพื่อบรรเทาอาการปวดบวม
  6. รับประทานยาแก้ปวด เช่น ยาพาราเซตามอล หรือยาไอบูโพรเฟน
  7. สังเกตอาการผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด หากมีอาการแพ้รุนแรง เช่น หายใจลำบาก หน้าบวม ริมฝีปากบวม คอบวม ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

นอกจากนี้ ยังมีเคล็ดลับการปฐมพยาบาลผู้ป่วยสัมผัสแมงกะพรุนทะเลเพิ่มเติม ดังนี้

  • หากผู้บาดเจ็บมีอาการแพ้รุนแรง ควรรีบนำตัวส่งโรงพยาบาลทันที
  • หากผู้บาดเจ็บมีอาการปวดบวมรุนแรง หรือไม่สามารถเคลื่อนไหวบริเวณที่สัมผัสแมงกะพรุนได้ ควรรีบไปพบแพทย์

แมงกะพรุนพิษมีหลายชนิด ความรุนแรงของพิษขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุน โดยทั่วไปแล้ว แมงกะพรุนกล่อง (Box Jellyfish) เป็นแมงกะพรุนที่มีพิษร้ายแรงที่สุด พิษของแมงกะพรุนกล่องสามารถทำให้เสียชีวิตได้ภายในไม่กี่นาที ดังนั้น หากสัมผัสแมงกะพรุนกล่อง ควรรีบขึ้นจากน้ำทันที และรีบไปพบแพทย์ทันที

 

เอกสารอ้างอิง:
1) https://www.webmd.com/first-aid/what-to-know-about-sea-urchin-stings
2)กรมแพทย์ทหารเรือ. (๒๕๕๖). เวชศาสตร์ทางทะเล (Maritime Medicine), กรุงเทพฯ, บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์ พับลิสซิ่ง จ้ากัด

 

 

3 Responses